Η ΠΙΚΡΑ ΤΗΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑΣ...

Η Πόλη μαγική, σαγηνεύει, όπως η Κίρκη, τους προσκυνητές που φτάνουν και αφήνονται στη γοητεία της. Όλη η χώρα, μες στην πλησμονή της ομορφιάς και των μύθων. Μιλώ για την Βασιλεύουσα που δεσπόζει ανάμεσα σε Ευρώπη και Ασία, που διαφεντεύει από τα παλιά χρόνια την Ανατολή και την Δύση. Μιλώ για την Τουρκία του σήμερα, που άλλοτε είχε άλλα ονόματα. Οι άνθρωποι, που πατούν και ανασαίνουν στα χώματά της, όποια κι αν είναι η λαλιά τους ή μ’ όποιο όνομα κι αν βαφτίζουν τον θεό, μένουν απαράλλαχτοι στην καρδιά....

Στην πόλη Πάντερμα, που καθρεφτίζεται στα νερά της θάλασσας του Μαρμαρά, αντίκρυ σχεδόν από την Πόλη, είδε η Μάνα μου για πρώτη φορά το φως του ήλιου. Είχε περάσει ένας χρόνος, αφότου οι Έλληνες στρατιώτες είχαν φτάσει στη Μικρασία και άρχισαν τον πόλεμο κατά των Τούρκων. Το ’22, βρέφος, στην αγκαλιά του μεγαλύτερου αδερφού της, έφτασε στη Σαλονίκη, ανήξερο προσφυγόπουλο....

Χρόνια πολλά μετά, στην Πόλη, γνώρισα έναν αδελφό, που μοιραστήκαμε τις καρδιές μας, έτσι, που ο ένας χάθηκε μες στην ψυχή του άλλου. Μιλώ για τον Αλή Οσμάν, τον φτωχό δερβίση, μουρίντη του Ραΐκ Μπαμπά....

Είχαν εκλογές στην Τουρκία πριν χρόνια και βρισκόμουν στο Εγιούπ, ένα προάστιο της Ισταμπούλ, εκεί που η γη απορροφά τον Κεράτιο στα σπλάχνα της και χάνεται. Οι δρόμοι στολισμένοι με διάφορα σημαιάκια των κομμάτων, που θέλαν την ψήφο των πολιτών. Ένα πολιτικό κόμμα, καινούργιο στο προσκήνιο, έκανε τη διαφορά· το ΑΚ Παρτί. Ο κατ’ εξοχήν ηγέτης του, ένας νέος άνδρας, που είχε δοκιμαστεί ως δήμαρχος της μεγάλης Ισταμπούλ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τα χρόνια πέρασαν και ο Ερντογάν, από πρωθυπουργός της μεγάλης χώρας του, έγινε πρόεδρος της Δημοκρατίας και προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Έγινε ο αφέντης της Δημοκρατίας!

Ο άνθρωπος, που έδωσε τόσες ελπίδες, πως η Τουρκία θα ήταν ένα σύγχρονο κράτος, ελεύθερο από τους δεσμούς που επί χρόνια επέβαλλαν στον λαό οι στρατιωτικοί, κατάφερε να γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος στην πολιτική ζωή του τόπου του.... Και η Τουρκία έγινε μια απέραντη φυλακή, ένα κολαστήριο, βυθισμένο στον φόβο, στη βία, στον θάνατο....

“Πώς να ζήσεις σε μια χώρα σαν την Τουρκία; Είναι μεγάλο το ρίσκο. Η επιβίωση δεν είναι εύκολη ούτε έξω από τη φυλακή. Η κατάσταση που επικρατεί δεν είναι παιχνιδάκι”. Δανείζομαι τα λόγια της Ασλί Ερντογάν, μιας συγγραφέως, που εδώ και πάνω από εκατόν τριάντα μέρες κρατιέται στη φυλακή, με ένα σωρό κατηγορίες σε βάρος της.

Για την λατρεμένη Πόλη, την Ισταμπούλ, για την οικεία χώρα, πατρίδα της αγαπημένης μου Μάνας, έχει μείνει η νοσταλγία μόνο. Κρατώ με περισσή τρυφερότητα στην καρδιά, πρόσωπα αγαπημένα, μα είμαι ανήμπορος να τα δω, όπως γινόταν παλιότερα.

Η στάση μου, διαμαρτυρία για την Τουρκία που δεν της αξίζει τέτοια μοίρα. Η στάση μου, οργή για την αδικία που φθονερά δοκιμάζει τόσους και τόσους ανθρώπους στην Τουρκία. Η στάση μου, άρνηση να συναινέσω στο καθεστώς του φόβου και των διωγμών.

Πώς να επισκεφτείς την Τουρκία τώρα; Είναι μεγάλο το ρίσκο. Μια απέραντη φυλακή η χώρα.... Όπως καταλαβαίνετε, έχω παραλλάξει τα λόγια της Ασλί, που δυστυχώς είναι τόσο πικρά και αληθινά....

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Τούτο το σημείωμα του πόνου και της ατελέσφορης νοσταλγίας μου, για την Πόλη και για την Τουρκία, για την ομορφιά των ανθρώπων της, θα μπορούσε να θεωρηθεί σαν ένα καλωσόρισμα στον Πρόεδρο της χώρας αυτής, που πρόκειται να μας επισκεφθεί σε λίγες μέρες....

Γιώργος Δούδος

©04/12/17

ΕΝΑ ΦΙΛΜ ΠΟΥ ΓΚΡΕΜΙΖΕΙ ΕΝΑ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΒΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑΣ

Το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν έχει επιβάλλει σε όλη τη χώρα αλλά κυρίως στην Τεχεράνη, μια βιτρίνα. Οι άνδρες δεν φορούν γραβάτα και συχνά έχουν γένεια, οι γυναίκες καλύπτουν το κεφάλι τους με μαντήλα ή και όλο τους το σώμα με μαύρο τσαντόρ. Υπάρχει ένα σύνταγμα, που το έχουν αποκαλέσει ‘υβρίδιο’ μιας θεοκρατίας με επίφαση δημοκρατίας.

Η απόλυτη εξουσία στη χώρα ανήκει στον ανώτατο θρησκευτικό ηγέτη, διάδοχο του Αγιατολλάχ Χομεϊνί, που επίσης είναι ένας ‘αγιατολλάχ’ (ο πιο υψηλός τίτλος μεταξύ των Σιϊτών κληρικών).

Πορνεία δεν υπάρχει στο Ιράν, αλλά μπορεί ένας άνδρας, ιδίως ξένος επισκέπτης, να κάνει έναν περιστασιακό γάμο με μια γυναίκα, για όσο διάστημα επιθυμεί. Πρόκειται για τον γάμο μούτα, που ενώ είναι προϊσλαμικός θεσμός στο Ιράν, εντούτοις επιβιώνει υπέροχα και καλύπτει επίσης εξαιρετικά την ανάγκη ύπαρξης πορνών, που δεν είναι πόρνες....

Η Τεχεράνη πίσω από την βιτρίνα που κατασκεύασε το ολοκληρωτικό θεοκρατικό καθεστώς του Αγιατολλάχ Χομεϊνί, κρύβει πολλά taboo. O όρος taboo, χρησιμοποιείται σήμερα για να υποδηλώσει καθετί το απαγορευμένο, κυρίως, οτιδήποτε αντιμετωπίζεται από την κοινωνία σαν να ως μη υπάρχει, για λόγους ηθικής ή κοινωνικών προκαταλήψεων. Έτσι πίσω από την βιτρίνα του τέλειου, σχεδόν, καθεστώτος που υπάρχει στο Ιράν, κρύβονται ένα σωρό taboo.

Υπάρχει πορνεία, υπάρχουν ναρκωτικά, υπάρχει trafficking, με κυκλώματα σωματεμπόρων που εξάγουν όμορφες και νεαρές Ιρανές σε αραβικές χώρες κυρίως του Κόλπου, όπου έχουν μεγάλη πέραση. Οι γυναίκες, ακόμα και όσες έχουν πανεπιστημιακούς τίτλους είναι υπόδουλες στους άνδρες, είτε πρόκειται για τον πατέρα ή κάποιον αδελφό ή για τον σύζυγο. Αν δεν υπάρξει συγκατάθεση του συζύγου ένα διαζύγιο με πρωτοβουλία της γυναίκας μάλλον φαίνεται αδύνατο. Επίσημα το αλκοόλ είναι απαγορευμένο, αλλά όποιος επιθυμεί βρίσκει κρασί ή ουΐσκι ή διατηρεί στο σπίτι του έναν άμβυκα και κάνει απόσταξη ρακί, συνήθως από χουρμάδες....

Το φιλμ Tehran Taboo ξεγυμνώνει όλη την υποκρισία που εκτρέφει το καθεστώς των Αγιατολλάχ και των Μουλάδων στο Ιράν και γκρεμίζει την βιτρίνα της ‘πιστής’ στο Κοράνιο πρωτεύουσας της χώρας. Γκρεμίζει πέρα ως πέρα την χυδαιότητα που διατηρείται από ένα βάρβαρο και βάναυσο καθεστώς, που επικαλείται τον Θεό για να κρατά με το ζόρι έναν ολόκληρο λαό δέσμιο. Το Ιράν είναι μια απέραντη φυλακή, βλάσφημη, αφού το καθεστώς του ισχυρίζεται πως ακολουθεί τις επιταγές του Αλλάχ και του Κορανίου και μετά την λεγόμενη Λαϊκή Κίνα, είναι η δεύτερη χώρα στον κόσμο σε θανατικές εκτελέσεις....

13/11/17

Ο πειρασμός του νέου Μητροπολίτη από τον Δήμο της Καβάλας!

Ο Μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος Τόλιος, κατά την διακονία του ως Προϊστάμενος του Προσκυνηματικού Ναού της Αγίας Σοφίας, αλλά και ως Πρωτοσύγγελος της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, έχω την αίσθηση ότι άφησε καλή μαρτυρία.

Μαθαίνουμε με κατάπληξη, ότι η Δημοτική Αρχή της Καβάλας, με Δήμαρχο την κυρία Δήμητρα Τσανάκα, γιατρό, που είναι η έδρα της Μητροπόλεως Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου αποφάσισε, μετά από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που είχε ληφθεί κατά πλειοψηφία, να δαπανήσει ένα, κατά τη γνώμη μου σκανδαλώδες ποσό, με την ευκαιρία της ενθρόνισης του νέου Μητροπολίτη.

Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση, πάνω από 12.000 ευρώ θα διαθέσει ο Δήμος Καβάλας για την τελετή ενθρόνισης του νέου Μητροπολίτη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου Στέφανου, που πρόκειται να γίνει στο τέλος της επόμενης βδομάδας, με το Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017 να είναι, μάλλον η επικρατέστερη ημερομηνία για την τελετή.

Η όλη τελετή περιλαμβάνει υποδοχή του νέου Μητροπολίτη στην πλατεία Ελευθερίας και στη συνέχεια την ενθρόνισή του στον Καθεδρικό Ναό του Αποστόλου Παύλου.

Σύμφωνα με τις σχετικές ειδήσεις, το ποσό των 12.000 ευρώ αφορά την ενθρόνιση του Μητροπολίτη μόνο στον Δήμο Καβάλας και δεν αναφέρεται στο σύνολο του ποσού που πιθανώς θα διατεθεί και από άλλους δήμους της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας για την τελετή.

Αναλυτικά τα ποσά, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, αναφέρονται στις εξής δαπάνες:

• Προμήθεια ενός σταυρού ευλογίας-δώρο του Δήμου Καβάλας προς τον νέο Μητροπολίτη, προϋπολογισμού 2.000 ευρώ.
• Παράθεση επίσημου γεύματος, για διακόσιους συνδαιτυμόνες, προϋπολογισμού κατά προσέγγιση 6.000 ευρώ.
• Ενοικίαση 300 καρεκλών για τις ανάγκες της εκδήλωσης ενδεικτικού προϋπολογισμού 500 ευρώ.
• Εκτύπωση προσκλήσεων, ενδεικτικού προϋπολογισμού 500 ευρώ.
• Προμήθεια έξι ανθοσυνθέσεων, προϋπολογισμού 331 ευρώ.
• Προμήθεια πορφυράς μοκέτας, διαστάσεων 10Χ4, κατά προσέγγιση 400 ευρώ.
• Προμήθεια αναλώσιμων υλικών-ειδών κατασκευής, ενδεικτικού προϋπολογισμού 850 ευρώ.
• Προμήθεια τριών μπάνερ (σε τελάρο) διαστάσεων 4Χ3, προϋπολογισμού 750 ευρώ.
• Προμήθεια αναλογίου από πλεξιγκλάς προϋπολογισμού 700 ευρώ.

Η Δήμαρχος Καβάλας και οι δημοτικοί σύμβουλοι που υπερψήφισαν τις δαπάνες για μια τέτοια τελετή, προφανώς και βλέπουν την επίσημη εγκατάσταση του νέου Επισκόπου της περιοχής τους, σαν την έλευση ενός κοσμικού άρχοντα, ενός Δεσπότη, όπως συνηθίζεται να προσφωνούνται οι Επίσκοποι, δυστυχώς και επιδιώκουν με την όλη αντιεκκλησιαστική υποδοχή που ετοιμάζουν να δείξουν προς όλους, ότι θα είναι ευπειθείς υπήκοοι του Δεσπότη τους!

Δυστυχώς, στο κλίμα της Εκκλησίας της Ελλάδος (Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ελλάδος και Μητροπόλεις των Νέων Χωρών), είναι δύσκολο και μάλλον προκαλεί απογοήτευση το να βρεις μεταξύ των επαρχιούχων Μητροπολιτών πολλούς Επισκόπους, ενώ βρίσκεις εύκολα πάρα πολλούς αμετροεπείς Δεσπότες!

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία ο Επίσκοπος προΐσταται της θείας Ευχαριστίας, είναι διδάσκαλος της Εκκλησίας και οικονόμος των μυστηρίων. Ο πρεσβύτερος βρίσκεται σε κοινωνία και ενότητα πίστεως με τον επίσκοπο. Τούτο σημαίνει, ότι η Εκκλησία πραγματώνεται πέριξ του Επισκόπου, οποίος υπάρχει εις τύπον και τόπον Χριστού, αλλά και του Πρεσβυτερίου, που διακονούν τον Λαό του Θεού, κατά κύριο λόγο ως επικεφαλής της Ευχαριστιακής Συνάξεως της τοπικής Εκκλησίας.

Ο επίσκοπος, δεν είναι δεσπότης, ούτε αυθέντης και απόλυτος μονάρχης, όπως δυστυχώς έχει εκτραπεί το επισκοπικό διακόνημα. Είναι ο προεστώς εν αγάπη της ευχαριστιακής κοινότητας, ποτέ δε θεωρούνταν σαν βικάριος ή αντιπρόσωπος ή του Χριστού επί της γης, αλλά ως εικόνα Του. Το ίδιο συμβαίνει και με τα άλλα εκκλησιαστικά λειτουργήματα, δεν είναι παράλληλα ή δοσμένα από το Χριστό, αλλά ταυτόσημα με εκείνα του Χριστού. Ακόμα και η επισκοποκεντρική δομή της Εκκλησίας κατά την ορθόδοξη θεολογία, δεν αφήνει περιθώρια για υποχώρηση των Επισκόπων, όποιο ιστορικό τίτλο και αν φέρουν (Πατριάρχης, Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτης), μπροστά στον δεύτερο πειρασμό του Ιησού Χριστού στην έρημο μετά την βάπτισή Του. Είναι ο πειρασμός, της ισχύος και της εξουσίας επί της οικουμένης, που είχε ειπωθεί ο από τον διάβολο προς τον Χριστό με τα εξής λόγια: “Σοὶ δώσω τὴν ἐξουσίαν ταύτην ἅπασαν καὶ τὴν δόξαν .... σὺ οὖν ἐὰν προσκυνήσῃς ἐνώπιόν μου, ἔσται σοῦ πᾶσα” (Λουκάς 4:5-7).

Εκείνο που αναμένεται, είναι αν ο νέος Μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου κ. Στέφανος ο Τόλιος, θα δεχθεί μια τέτοια τελετή για χάρη του εκ μέρους του Δήμου της Καβάλας, που προκαλεί, ή θα αρνηθεί, μη υποχωρώντας στον πειρασμό....

Εύχομαι να αναδειχθεί ο Σεβασμιότατος Άγιος Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου όντως Επίσκοπος της Επαρχίας που του έλαχε και να στρέψει τα νώτα σε τέτοιου είδους τιμές, που έχουν σχέση με το φρόνημα του κόσμου και μόνον.

Thich Nhat Hanh: “Ο Θεός είναι λεσβία ...”

Απόσπασμα από Dharma Talk που δόθηκε από τον Thich Nhat Hanh στις 20 Ιουλίου 1998 στο Plum Village της Γαλλίας.

Ερώτηση: “Αγαπητέ Thay, αισθάνομαι πολύ καλά και ασφαλής εδώ στο Plum Village, αλλά υπήρξαν στιγμές στη ζωή μου που γνώρισα διακρίσεις, οπότε υπάρχει ένα ερώτημα που με ενδιαφέρει πραγματικά. Τι λέει ο Βουδισμός για την ομοφυλοφιλία;”

Απάντηση: “Οι διακρίσεις είναι κάτι που πολλοί από εμάς γνωρίζουμε και υπήρξαν στιγμές που θέλαμε να βγάλουμε κραυγές για δικαιοσύνη. Ίσως να είχες τον πειρασμό, να επιδιώξεις με βίαια μέσα να απομακρύνεις την αδικία. Υπάρχουν πολλοί από εμάς που αναζητούμε χωρίς χρήση βίας να εξαλείψουμε την αδικία και τις διακρίσεις που μας επιβάλλονται. Μερικές φορές οι διακρίσεις εναντίον μας γίνονται στο όνομα του Θεού, της αλήθειας! Θα μπορούσαμε να ανήκουμε στον Τρίτο Κόσμο ή να ανήκουμε σε μια συγκεκριμένη φυλή, μπορεί να είμαστε έγχρωμοι άνθρωποι, ίσως να είμαστε ομοφυλόφιλοι ή λεσβίες, και έχουμε υποστεί διακρίσεις για χιλιάδες χρόνια. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε άραγε αυτό το πρόβλημα, πώς μπορούμε να απελευθερωθούμε από τα δεινά, που προκαλούνται από το να είσαι θύμα διακρίσεων και καταπίεσης;

Στον Χριστιανισμό λέγεται ότι ο Θεός δημιούργησε τα πάντα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου, και ότι υπάρχει διάκριση μεταξύ του δημιουργού και του δημιουργήματος.

Το δημιούργημα είναι κάτι που έφτιαξε ο Θεός. Όταν κοιτάζω ένα τριαντάφυλλο, μια τουλίπα ή ένα χρυσάνθεμο, ξέρω, βλέπω, σκέφτομαι ότι αυτό το λουλούδι είναι μια δημιουργία του Θεού. Επειδή ασκούμαι ως Βουδιστής, ξέρω ότι μεταξύ του δημιουργού και του δημιουργήματος πρέπει να υπάρχει ένας σύνδεσμος, διαφορετικά η δημιουργία δεν θα ήταν δυνατή. Έτσι, το χρυσάνθεμο μπορεί να πει ότι ο Θεός είναι ένα λουλούδι και συμφωνώ, γιατί πρέπει να υπάρχει το στοιχείο «λουλούδι» στο Θεό, για να υπάρξει το λουλούδι ως πραγματικότητα. Έτσι το λουλούδι έχει το δικαίωμα να πει, ότι ο Θεός είναι ένα λουλούδι!”

“Ο λευκός άνθρωπος έχει το δικαίωμα να πει ότι ο Θεός είναι λευκός και ο μαύρος, έχει επίσης το δικαίωμα να πει ότι ο Θεός είναι μαύρος. Στ’ αλήθεια, αν πάτε στην Αφρική, θα δείτε ότι η Παναγία είναι μαύρη. Αν δεν κάνεις το άγαλμα της Παναγίας μαύρο, δεν θα εμπνέεις τους ανθρώπους, γιατί για τους μαύρους ανθρώπους, ‘το μαύρο είναι όμορφο’. Έτσι ένας μαύρος έχει το δικαίωμα να πει, ότι ο Θεός είναι μαύρος και στην πραγματικότητα εγώ πιστεύω επίσης, ότι ο Θεός είναι μαύρος, αλλά ο Θεός δεν είναι μόνο μαύρος, ο Θεός είναι επίσης λευκός, ο Θεός είναι επίσης ένα λουλούδι ... Έτσι, όταν μια λεσβία σκέφτεται τη σχέση της με τον Θεό, αν συλλογιστεί βαθιά, μπορεί να ανακαλύψει ότι ο Θεός είναι επίσης λεσβία. Διαφορετικά, πώς θα μπορούσε να υπάρξει η ίδια; Ο Θεός είναι λεσβία, αυτό νομίζω, και ο Θεός είναι επίσης ομοφυλόφιλος. Αυτό δεν μειώνει τον Θεό. Ο Θεός είναι λεσβία, αλλά και gay, μαύρος και λευκός, αλλά είναι και χρυσάνθεμο. Δεν το καταλαβαίνετε ίσως αυτό, επειδή ο τρόπος θέασης των πραγμάτων εκ μέρους σας, κυριαρχείται από την λογική των διακρίσεων.”

“Όταν κάνεις διακρίσεις ανάμεσα στο μαύρο ή στο λευκό, στο λουλούδι ή στη λεσβία, κάνεις διακρίσεις εναντίον του Θεού, που είναι η υπέρτατη αγαθότητα μέσα σου. Δημιουργείς οδύνη τριγύρω σου αλλά και μέσα σου. Η αιτία της στάσης σας που προκαλεί τις διακρίσεις, οφείλεται σε πλάνη και άγνοια. Αν οι άνθρωποι που είναι θύματα των διακρίσεων ψάξουν σε βάθος, θα ομολογήσουν ότι μοιράζονται την ίδια θαυμάσια σχέση με τον Θεό, ότι δεν έχουν κανένα κόμπλεξ. Εκείνοι που κάνουν εις βάρος μου διακρίσεις, το κάνουν εξαιτίας της άγνοιάς τους. ‘Θεέ, σε παρακαλώ συγχώρεσέ τους, επειδή δεν ξέρουν τι κάνουν’. Αν φτάσετε σε μια τέτοια κατανόηση, δεν θα έχετε πλέον θυμό για εκείνο το πρόσωπο που σας έχει προσβάλλει ή σας έχει πληγώσει , κάνοντας διακρίσεις σε βάρος σας. Ίσως να νιώσετε συμπόνια γι’ αυτόν ή γι’ αυτήν. Θα πεις: ‘Δεν ξέρει τι κάνει. Δημιουργεί πολλά δεινά γύρω του και μέσα του. Θα προσπαθήσω να τον βοηθήσω’. "Έτσι, η καρδιά σας ανθίζει σαν λουλούδι και οι οδύνες θα απομακρυνθούν. Θα απαλλαγείτε από κάθε κόμπλεξ, θα γίνετε ένας Μποντισάτβα, για να βοηθήσετε τους ανθρώπους που σας πλήγωσαν με διακρίσεις σε βάρος σας. Αυτός είναι ο τρόπος που βλέπω το όλο ζήτημα, από την πρακτική μου να κοιτάζω βαθιά. Έτσι, μια μέρα έκανα τη δήλωση, ότι ο Θεός είναι λεσβία και το είπα με επίγνωση”.

Μεταφορά στην ελληνική γλώσσα

Γιώργος Δούδος (Εμπιστευόμενος την Φροντίδα της Καρδιάς)

25/10/17

ΜΝΗΜΗ ΧΑΣΑΝ ΤΑΧΣΙΝ ΠΑΣΑ

ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ

26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2017

Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς, Στρατηγός του οθωμανικού στρατού και διοικητής της 8ης Στρατιάς με έδρα την Θεσσαλονίκη, υπήρξε ο άνθρωπος, που με την σύμφωνη γνώμη και Επιτελών του, αποφάσισε να παραδώσει την Θεσσαλονίκη αμαχητί στον ελληνικό στρατό όπως και τους άνδρες της Στρατιάς του ‘άνευ όρων’, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Ο Χασάν Ταχσίν Πασάς είχε φτάσει στον βαθμό του στρατηγού εξαιτίας των ανδραγαθιών του στα πεδία μαχών. Ήταν Οθωμανός Αλβανός και είχε γεννηθεί στον οικισμό Μεσαριά των Ιωαννίνων, του χωριού Μόλιστα, εξ ού και το επώνυμο της οικογένειας Μεσαρέ. Σπούδασε στην περίφημη Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων και παντρεύτηκε με την Χατιτζέ, μια Γιαννιώτισσα Ελληνίδα Μουσουλμάνα, που δεν μιλούσε άλλη γλώσσα εκτός από ελληνικά.

Ο εγγονός του Ταχσίν Πασά, ο Σαχίν-Σέργιος Μεσαρέ (1936-2017), Αρχιτέκτων που έζησε στην Αθήνα, γιος του Κενάν Μεσαρέ, υπασπιστή του Οθωμανού Αρχιστράτηγου, σε μια συνέντευξη που είχε δώσει, μας πρόσφερε τις εξής, σημαντικές, κατά τη γνώμη μου πληροφορίες: “... στο σπίτι του (παππού) ακούγονταν μόνο αλβανικά και ελληνικά”. “Παρέδωσε αμαχητί τη Θεσσαλονίκη για να αποφύγει το μακελειό και την καταστροφή Στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 έπαιξε σημαντικό ρόλο στην καταστροφή του ελληνικού στρατού και αποχώρησε από το στράτευμα με τιμές. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα επανήλθε σε επιτελική θέση για να πολεμήσει στους βαλκανικούς πολέμους. Ο Ταχσίν Πασάς, όταν είδε τη στρατιά του να υποχωρεί έχοντας υποστεί αλλεπάλληλες ήττες, αποφάσισε να ζητήσει συμβιβασμό και παράδοση. Ήξερε ότι μια άσκοπη μάχη στη Θεσσαλονίκη, θα οδηγούσε στον θάνατο χιλιάδες ανθρώπους και την πόλη στην καταστροφή. Γνώριζε ότι από τα ανατολικά έρχονταν και οι Βούλγαροι με σκοπό να προλάβουν να μπουν πρώτοι και να κρατήσουν την πόλη, ώστε η Βουλγαρία να αποκτήσει την πολυπόθητη έξοδο στο Αιγαίο”. Είχε ερωτηθεί ο κ. Μεσαρέ, αν είναι αλήθεια ότι ο παππούς του είπε την φράση “Από τους Έλληνες πήραμε την πόλη και στους Έλληνες θα την παραδώσουμε”. Υποστήριξε ότι σίγουρα έχει υπάρξει παράφραση, η οποία όμως αποδίδει το νόημα της φράσης του παππού του, που ήταν η εξής: “με αυτούς πολεμήσαμε, σε αυτούς την παραδώσαμε”....(βλ. http://www.mixanitouxronou.gr/apo-tous-ellines-pirame-tin-poli-ke-stous-ellines-tha-tin-paradosoume-ta-logia-tou-telefteou-pasa-tis-thessalonikis-chasa).

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε δώσει την εξής τηλεγραφική εντολή προς τον Έλληνα αρχιστράτηγο Διάδοχο Κωνσταντίνο: "να αποδεχθήτε την προσφερομένην υμίν παράδοσιν της Θεσσαλονίκης και να εισέλθητε εις ταύτην άνευ χρονοτριβής".

Το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό υπογράφηκε στο Διοικητήριο της πόλης, (στο κτίριο του Υπουργείου Μακεδονίας Θράκης σήμερα) (βλ. Χρίστος Ζαφείρης: Η παράδοση της Θεσσαλονίκης στον ελληνικό στρατό το 1912. Θεσσαλονίκης Τοπιογραφία- Ιστότοπος του Χρίστου Ζαφείρη [21.10.16]).

Στο πρωτόκκολο παράδοσης της Θεσσαλονίκης από τον οθωμανικό στον ελληνικό στρατό υπήρχαν διάφοροι όροι, μεταξύ των οποίων και ένας που αφορούσε την τύχη των Οθωμανών στρατιωτών. Η ελληνική πλευρά δεσμευόταν να προωθήσει τους στρατιώτες αυτούς στην Οθωμανική Τουρκία, στις πατρίδες τους.

Υπάρχει ένα σημαντικό βιβλίο του Χρίστου Κ. Χριστοδούλου με τίτλο "Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά" (Εκδόσεις , Επίκεντρο, 2012). Κεντρικός ήρωας του συγγραφέα "ο σωτήρας της Θεσσαλονίκης και των κατοίκων της", όπως έχει αναγνωριστεί από την ιστορία της πόλης ο Ταχσίν Πασάς.

Η Ελλάδα δεν τήρησε τις υποχρεώσεις που είχε συνομολογήσει ως προς τους Οθωμανούς στρατιώτες. Το σύνολο των στρατιωτών, που παρά τις ελληνικές δεσμεύσεις, αντιμετωπίστηκαν ως κοινοί αιχμάλωτοι πολέμου, ήταν περίπου 26.000 και μεταφέρθηκαν σε διάφορα νησιά. Απ' αυτούς, περίπου 2.000 χιλιάδες στάλθηκαν στη Μακρόνησο. Η εφημερίδα 'Εμπρός' της 3ης Δεκεμβρίου 1912 είχε γράψει: "διά του ατμοπλοίου 'Ελένη' μεταφέρθηκαν εκ Θεσσαλονίκης εις Μακρόνησον του Λαυρίου δισχίλιοι περίπου αιχμάλωτοι Τούρκοι στρατιώται".

Η ασυνέπεια της ελληνικής πλευράς, που παραβίασε το Πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης, όσον αφορά την τύχη των απλών στρατιωτών της 8ης Οθωμανικής Στρατιάς εξόργισε τον Χασάν Ταχσίν Πασά και τον εξουθένωσε ψυχολογικά, γιατί πίστευε πως είχε εξασφαλίσει την μεταφορά των ανδρών του στις πατρίδες τους.

Σαράντα χρόνια αργότερα, όπως γράφει ο Χρίστος Χριστοδούλου, οι πολιτικοί εξόριστοι της Μακρονήσου, που έσκαβαν για να στήσουν τα αντίσκηνα τους, έβρισκαν τα οστά των αιχμαλώτων που είχαν πεθάνει στο θλιβερό αυτό νησί, κάτω από συνθήκες που διερεύνησε τότε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός. Όπως έχει πει επιγραμματικά ο συγγραφέας, επρόκειτο για την "Μακρόνησο πριν την Μακρόνησο".

Η μοίρα είχε επιφυλάξει ένα παράξενο παιχνίδι στον Χασάν Ταχσίν Πασά. Μετά τον θάνατό του είχε ταφεί τρεις φορές. Αυτό το γεγονός έδωσε την αφορμή στον Χρίστο Χριστοδούλου να δώσει τον τίτλο που αναφέραμε πιο πάνω στο βιβλίο του. Μια φορά είχε ταφεί στην Ελβετία όπου πέθανε το 1918, μια δεύτερη φορά στο Αλβανικό Μουσουλμανικό Κοιμητήριο της Θεσσαλονίκης, στην περιοχή Τριανδρίας, που έχει εξαφανισθεί και το παραμικρό έστω ίχνος του, όταν ο γιος του, Κενάν Μεσαρέ, μετέφερε τα οστά του εκεί το 1936 Η τρίτη ταφή του Στρατηγού έγινε το 2002 στην αυλή της βίλας Μοδιάνο, στο χωριό Τόψιν της Θεσσαλονίκης (σημερινο όνομα Γέφυρα), όπου στεγάζεται το Μουσείο των Βαλκανικών Πολέμων και όπου έδρευε το επιτελείο του ελληνικού στρατού το 1912.

©ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ